آشنائی با اخوند خراسانی
ملا محمد کاظم خراسانی (۱۲۵۵ - ۱۳۲۹ ه.ق.)(۱۲۱۸ - ۱۲۹۰ هجری شمسی) مشهور به آخوند خراسانی و ""صاحب کفایه""، فقیه و مرجع تقلید عصر خود بود. او در کنار شیخ عبدالله لاهیجی و میرزا حسین نجل میرزا خلیل رازی تهرانی مشهور به میرزا حسین خلیلی تهرانی و ... از رهبران مشروطیت بود
تولد و تحصیلات
جنبش مشروطه
گروهی از مشروطه‌طلبان
شاهان قاجار
نام
دورهٔ پادشاهی
آقامحمد خان
فتحعلی شاه
محمدشاه
ناصرالدین شاه
مظفرالدین شاه
محمدعلی شاه
احمدشاه
۱۱۷۵-۱۱۶۱
۱۲۱۳-۱۱۷۶
۱۲۲۶-۱۲۱۳
۱۲۷۵-۱۲۲۶
۱۲۸۵-۱۲۷۵
۱۲۸۸-۱۲۸۵
۱۳۰۴-۱۲۸۸
نخست‌وزیران قاجار
قائم مقام فراهانی
حاجی میرزا آقاسی
امیر کبیر
میرزا آقا خان نوری
علی‌اصغرخان اتابک
عین‌الدوله
مشیرالدوله
مشیرالدوله پیرنیا
مستوفی‌الممالک
صمصام‌السلطنه بختیاری
سپهدار تنکابنی
قوام‌السلطنه
وثوق‌الدوله
فتح‌الله اکبر
احزاب و گروه‌ها
انجمن‌های جنبش مشروطه
زنان در جنبش مشروطه
مراجع ثلاث
انجمن صفاخانه
سوسیال دموکرات‌ها، اجتماعیون عامیون
کمیته ستار
مرکز غیبی
اعتدالیون
انجمن اخوت
انجمن مخدرات وطن
جامع آدمیت
کمیته مجازات
حزب دموکرات، عامیون
حزب کمونیست ایران
انجمن مقدس ملی اصفهان
شرکت اسلامیه
انجمن اسلامیه
رویدادهای مهم
قاجار
قیام تنباکو
قرارداد رژی
تحصن شاه‌عبدالعظیم (۱۲۸۴)
اشغال تبریز (۱۲۹۰)
جنبش مشروطه
فرمان مشروطیت
استبداد صغیر
فتح تهران
جنبش جنگل
ایران جنگ جهانی اول
کودتای ۱۲۹۹
انحلال سلسله قاجار
قانون اساسی مشروطه
کتاب ها
مقیم و مسافر
تاریخ دخانیه
تنبیه‌الامة و تنزیه‌الملة
درسال ۱۲۵۵ در مشهد متولد شد. پدرش ملا حسین هروی بود. وی در مشهد علوم مقدماتی و سطوح را فرا گرفت. سپس بسال ۱۲۷۷ قمری در سبزوار از حاج ملا هادی سبزواری فلسفه آموخت. پس از آن در سن بیست و دو سالگی، در سال ۱۲۷۷ قمری به تهران رفت و نزد ملا حسین خویی و میرزا ابوالحسن جلوه به تحصیلات تکمیلیش در حکمت و فلسفه پرداخت. سپس عازم نجف شد و نزد شیخ انصاری و سید علی شوشتری و میرزای شیرازی و شیخ راضی نجفی و سید مهدی قزوینی مشغول تحصیل شد. ملا محمد کاظم خراسانی پس از فراگیری علوم دینی در نجف و سامرا به تدریس مشغول شد و حدود نیم قرن به تدریس علوم معقول و منقول پرداخت.
مشروطیت
آخوند خراسانی به همراه شیخ عبدالله مازندرانی و میرزا حسین خلیلی تهرانی سه مرجع امضا کننده مشروطه بودند که به آیات ثلاث نجف و مراجع ثلاثه مشروطه خواه مشهور شده اند.اینان -چنانکه از تلگراف هایشان هویداست- تا پایان زندگانی به مشروطه وفادار ماندند. آخوند خراسانی در جریان مشروطیت تلگراف‌ها و پیام‌هایی از نجف به ایران می فرستاد و در آن‌ها مردم را به مبارزه ترغیب می‌کرد. خراسانی به همراه دو مرجع دیگر در زمان استبداد صغیر شاه ایران را تکفیر و از سلطنت خلع کردند.سرانجام در حالی که برای جهاد بر ضد روس‌ها قصد هجرت به ایران را داشت در سحرگاه سه شنبه ۲۰ ذیحجه ۱۳۲۹ قمری به طور مشکوکی درگذشت. مقبره او در آرامگاه علی بن ابی‌طالب قرار دارد.[۱]
فرزندان
میرزا مهدی خراسانی
میرزا محمد آقازاده خراسانی
میرزا احمد کفایی[۲]
حسن کفایی سناتور مجلس
حسین کفایی درگذشته به سال 1356ش از شاگردان نایینی
زهرا کفایی
شاگردان
سیّدمحسن نبویِ‌اشرفی[۳] ( پدربزرگ مادری صادق لاریجانی)
محمدحسین نائینی (نویسنده تنبیه الامه)
محمدرضا تنکابنی( پدر فلسفی واعظ)
محمدحسین کاشف‌الغطاء
میرزا احمدخان عمارلویی
سیدابوالحسن اصفهانی
سیدحسن مدرس
سید ابوالقاسم کاشانی
سید محسن حکیم
سید محمد موسوی زنجانی
شیخ مهدی خالصی
شیخ محمد خالصی زاده
سید محسن امین (صاحب اعیان الشیعه)
شیخ هادی جلیلی کرمانشاهی
علی اصغر مازندرانی
سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی
آقابزرگ تهرانی (صاحب الذریعه و اعلام الشیعه)
آقا نجفی قوچانی نویسنده حاشیه کفایة، سیاحت شرق و سیاحت غرب
میرزا ابوالحسن مشکینی
شیخ محمد جواد بلاغی
شیخ محمد علی شاه آبادی
شیخ عبدالکریم حائری یزدی
سید محمد عصار پدر سید محمد کاظم عصار
آقا ضیاءالدین عراقی
محمدحسین غروی اصفهانی متخلص به مفتقر از شعرای فارسی گو(معروف به کمپانی)
سید حسین طباطبایی بروجردی
محمد حسین اشنی [۴]،
آقا نورالدین عراقی
محمد فیاض
و صدها تن دیگر از بزرگان شیعه از شاگردان او بودند.
تالیفات و آثار
او تالیفات بسیاری داشت از جمله حاشیه‌ای بر مکاسب استادش شیخ انصاری ، شرح و تعلیقه‌ای بر منظومهٔ دیگر استادش ملاهادی سبزواری، حاشیه بر اسفار صدرالمتالهین شیرازی که می‌گویند نسخه اش در آستان قدس رضوی وجود دارد، رسالهٔ دماء ثلاثه، چندین رسالهٔ فقهی و اخلاقی و عقیدتی، البته مهمترین تالیفات او همانا کفایةالاصول است که اکنون در دوره‌های عالی حوزه تدریس می‌شود. صدها نفر از شاگردان آخوند تقریرات فقه و اصول ایشان را نوشته اند که بسیاری از انها هنوز موجود می‌باشد.
یکی از مهمترین آثار بجا مانده از آخوند خراسانی که منعکس کننده نظرات سیاسی اوست گفتگوی آخوند بامیرزای نائینی پیرامون حکومت دینی می باشد.[۵]،
خانواده
مهندس حمید مجتهدی(از نوادگان ایشان) سازنده دهکده چوبین نیشابور، در نیشابور سکونت دارند. عبدالرضا کفایی فرزند احمد کفایی از نوادگان آخوند است.[۶]
جستارهای وابسته
کفایه الاصول
مشروطیت
* عبدالله مازندرانی
میرزا حسین خلیلی تهرانی
منابع
↑ کنگره آخوند خراسانی
↑ ««آخوند» هرگز راضی به اعدام «شیخ» نبود» (فارسی). جام جم آنلاین. بازبینی‌شده در ۱۱دی ۱۳۹۱.
↑ ایشان از بزرگانِ شهرِ اشرف (بهشهر) بود و در آن شهر سِمَتِ ریاست و مرجعیت داشت و از شاگردانِ مبرّزِ مرحوم آخوندِ خراسانی «قدس سره» محسوب می‌شد
↑ مشاهیر مدفون در تکیه ابوالمعالی کلباسی ص 201 , 202
↑ گفتگوی میرزای نائینی و آخوند خراسانی پیرامون تشکیل حکومت اسلامی
↑ ««آخوند» هرگز راضی به اعدام «شیخ» نبود» (فارسی). جام جم آنلاین. بازبینی‌شده در ۱۱دی ۱۳۹۱.
سایت کنگره آخوند خراسانی
چهل سال تاریخ ایران، به کوشش ایرج افشار، ج ۱
سینای دانش-قم
مرگی در نور-عبدالمجید کفایی-مشهد
حیات سیاسی فرهنگی علمی اخوند خراسانی-تهران
آخوند خراسانی رهبر مشروطهٔ ایرانی-نجفی کرمانشاهی
آفتاب نیمه شب- قم- سماک امانی
